Sot, mund të duket sikur shuma e të gjithë njohurive njerëzore është vetëm një kërkim larg në internet. Por deri vonë, disa nga provat më të rëndësishme të një prej qyteteve më të gjalla mesjetare të Afrikës mungonin në ueb.
I vendosur në shtetin e Afrikës Perëndimore të Malit, emri Timbuktu ka ardhur për të mishëruar idenë e një vendi të largët, por ky qytet dikur ishte i famshëm si një qendër e të mësuarit, fesë dhe tregtisë. Sot ajo është ende e njohur për xhamitë e saj mbresëlënëse prej balte dhe qindra mijëra dorëshkrime shkencore të mbajtura në koleksione publike dhe private.
Ato dorëshkrime kanë pasur një të kaluar të trazuar, të kërcënuar nga rebelët islamikë dhe humbje të parevokueshme. Tani, falë banorëve vendas dhe akademikëve globalë, mbi 40,000 faqe që përfshijnë shekullin e 11-të deri në shekullin e 20-të janë ruajtur përgjithmonë në portalin “Mali Magic” të Google Arts and Culture një përmbledhje e objekteve të dixhitalizuara, shumë prej të cilave nuk janë bërë kurrë publike.
Në vitet 1300 Timbuktu ishte i njohur për Xhaminë Djinguereber dhe Universitetin e Sankoré, të dyja qendra të rëndësishme të të mësuarit. Në vitet 1500, Timbuktu përjetoi një epokë të artë të pasurisë dhe tregtisë, dhe studiues nga të gjitha sferat e jetës dhe nga e gjithë bota u mblodhën në qytet për të shkëmbyer njohuri dhe mençuri./LAPSI.AL