Analiza/ Pse Putini po i buzëqesh Kim Jong Un-it

Takimi i raportuar i dy diktatorëve zbulon një ndryshim në balancat e pushtetit dhe kërcënimin e një rikthimi në politikën e vjetër dhe të luftës së ftohtë. 

Raportet se diktatori i Koresë së Veriut, Kim Jong-un, mund të vizitojë Rusinë së shpejti për të takuar Vladimir Putin, ndoshta për të diskutuar furnizimin me armët e Koresë së Veriut për luftën e Putinit në Ukrainë, tregojnë për një transformim mjaft të jashtëzakonshëm të marrëdhënieve ruso-koreane. Gjatë Luftës së Ftohtë, Koreja e Veriut ishte aleati kryesor i Moskës në Azinë verilindore. Por në atë kohë, koreano-veriorët ishin, në rastin më të mirë, lutës të varfër tek një superfuqi. Sot, mbretëria e vetmuar e Kim qëndron e lartë dhe krenare si partnerja e Rusisë në krim.

Angazhimi i Putinit me Korenë e Veriut është po aq i vjetër sa edhe presidenca e tij. Por marrëdhënia në përgjithësi ishte më shumë ekzotike sesa praktike. Partneri i vërtetë i Rusisë ishte Koreja e Jugut, e cila renditej vazhdimisht në mesin e 10 partnerëve të saj kryesorë tregtarë, me afro 30 miliardë dollarë në vëllim tregtar në vitin 2021. Koreja e Veriut nuk ishte kurrë një partner tërheqës dhe ishte subjekt i sanksioneve shumë kufizuese që Rusia, si një anëtare e përhershme e këshillit të sigurimit të OKB-së, kishte ndihmuar të krijoheshin. Që kur pushtoi Ukrainën, Rusia u përpoq t’u përmbahej atyre vetëm në letër dhe frymë.

Gjithçka ndryshoi me pushtimin. Në maj 2022, në një zhvillim që mund të parashikojë fillimin e fundit për regjimin e sanksioneve të Koresë së Veriut, Rusia (dhe Kina) vendosën veton ndaj një rezolute të Këshillit të Sigurimit të OKB-së që do të penalizonte Phenianin për një raund tjetër testesh raketore.

Në korrik 2022, Pheniani njohu republikat e pushtuara nga Rusia, Donetsk dhe Luhansk (pak më shumë se dy muaj përpara se aneksimi i tyre nga Rusia ta bënte këtë njohje të diskutueshme). Më pas, në korrik të këtij viti, ministri rus i mbrojtjes, Sergei Shoigu, u paraqit në Phenian për një pritje të paprecedentë. Kim u pa me krenari duke i treguar atij modelet më të fundit të armatimit të Koresë së Veriut. Mes buzëqeshjeve dhe miqësisë po lindte një lidhje e re.

Kërkimi i Rusisë për armë dhe municion të Koresë së Veriut (ashtu si blerja e dronëve iranianë nga Kremlini) sugjeron një shkallë të lartë dëshpërimi në Kremlin. Me makinerinë ushtarake të lavdëruar të Rusisë që u dëshmua si një tigër letre nga ukrainasit, ekziston një poshtërim i nënkuptuar në blerjen e armëve në vende si Koreja e Veriut, një shtet klient i përbuzur në kohën më të mirë. Ekzistojnë gjithashtu konsiderata të rëndësishme praktike që Putini duhet t’i peshojë përpara se të përqafojë Kim.

Kim Jong-un u pa me krenari duke i treguar Sergei Shoigus rreth modeleve më të fundit të armatimit të Koresë së Veriut. Mes buzëqeshjeve dhe miqësisë, po lindte një marrëdhënie e re. 

E para, shkelja e regjimit të sanksioneve që Rusia ka ndihmuar në ndërtimin gjatë viteve, është ndoshta pengesa më e vogël e Putinit. Tani që vetë Rusia është bërë një shtet i pafavorshëm, duke u sanksionuar gjerësisht vetë nga perëndimi, është e arsyeshme që Kremlini të mund të kontaktojë me shtete të tilla. Mund të argumentohet, sigurisht, se çmontimi (i pjesshëm) i regjimit të sanksioneve do të varrosë të gjitha shpresat për denuklearizimin e Phenianit, një qëllim për të cilin Kremlini është, teorikisht, ende i përkushtuar. Por Putini mund të vendosë se ky është problemi më i vogël i tij në këtë kohë.

Shqyrtimi i dytë është potencialisht më i rëndësishëm. Duke e tepruar me Korenë e Veriut, Kremlini rrezikon të minojë marrëdhëniet e tij me Korenë e Jugut. Kuptohet, lufta në Ukrainë ka ndikuar tashmë në këtë marrëdhënie, pasi Seuli iu bashkua sanksioneve perëndimore kundër Rusisë. Eksportet e Koresë së Jugut në Rusi ranë me 37% në vitin 2022 (importet u ulën me 15%). Por Seuli iu bashkua këtyre sanksioneve vetëm me ngurrim dhe shumë kompani koreano-jugore vazhdojnë të operojnë në Rusi. Koreja e Jugut është një hallkë e dobët në frontin e sanksioneve perëndimore, një situatë që Kremlini mund ta shfrytëzojë në avantazhin e tij nëse do të kishte aftësinë taktike për ta bërë këtë.

Megjithatë, Putini mund të arrijë në përfundimin se duke krijuar një marrëdhënie të re me Phenianin, ai mund të rrisë ndikimin e tij me Korenë e Jugut. Ai mund të besojë se sa më e ngushtë të bëhet marrëdhënia mes tij dhe Kimit, aq më të etur do të jenë politikëbërësit e Koresë së Jugut për të mbajtur dialogun me Rusinë. Ishte kjo logjikë që në fund të viteve 1980 e shtyu presidentin e Koresë së Jugut, Roh Tae-woo, të niste politikën e quajtur “nordpolitik“, duke iu drejtuar Moskës për të ushtruar presion mbi Phenianin. Në fakt, takimi i Putinit me Korenë e Veriut në fillim të presidencës së tij ndoqi pikërisht këtë logjikë.

Konsiderata e tretë që mund të rëndojë në mendjen e Putinit është nëse Koreja e Veriut është një partner i besueshëm. Në fakt, me siguri që nuk është. Pheniani e kaloi luftën e ftohtë duke shfrytëzuar mosmarrëveshjet midis aleatëve të tij dhe duke i luajtur ato kundër njëri-tjetrit. Ai u dëshmua jashtëzakonisht i vullnetshëm dhe i paparashikueshëm dhe, në më shumë se një rast (për shembull, gjatë kapjes së USS Pueblo në vitin 1968 dhe rrëzimit të një aeroplani mbikëqyrës të SHBA-së EC-121 në vitin 1969), bëri truket që mund ta kishin tërhequr Moskën në një konfrontim të padëshiruar me SHBA-të.

Koreja e Veriut është gjithashtu e njohur për t’u bërë një barrë ekonomike për miqtë dhe partnerët e saj ngurrues. Nuk dihet ende se çfarë pazari do të përpiqet të bëjë Kim me Rusinë, por ai nuk ka gjasa ta shesë veten lirë.

Pavarësisht këtyre konsideratave, Putini mund të ketë bërë tashmë zgjedhjen strategjike për t’u afruar më shumë me Korenë e Veriut. Kjo është pjesërisht pasojë e situatës së re në të cilën ndodhet Rusia. Shkatërrimi i botës së pasluftës së ftohtë dhe rikthimi i mentalitetit të bllokut priren të inkurajojnë këto lloj riorganizimesh. Elefanti në dhomë është sponsori prej shumë kohësh i Phenianit, Kina, e cila gjithashtu është afruar më shumë me Rusinë me logjikën e thellimit të konfliktit të saj me SHBA-në. Hera e fundit që këto tre vende ishin në të njëjtën gjatësi vale ishte në fund të viteve 1940 deri në fillim të viteve 1950, gjë që nuk mund të përshkruhet si një kohë e lumtur për Azinë verilindore.

Është ende e paqartë nëse Kim do të takohet me Putinin, por marrëdhënia midis vendeve të tyre po ndryshon qartë. Dhe jo sepse Koreja e Veriut po ndryshon, por sepse Rusia po ndryshon. Ajo ka filluar t’i ngjajë gjithnjë e më shumë Koresë së Veriut. Pavarësisht nëse armatimet e Koresë së Veriut e gjejnë rrugën e tyre drejt vijës së frontit në Ukrainë, zbritja e Rusisë në thellësitë e tiranisë do të sjellë një buzëqeshje kënaqësie në fytyrën e Kim.

The Guardian, përshtati në shqip ©LAPSI.AL