Një përplasje në fund të shtatorit në Kosovë ngriti spektrin se një tjetër zjarr ballkanik mund të ziejë nën sipërfaqen e asaj që kishte qenë një periudhë qetësie relative.
Nga Alex Rossi
Ata lëvizin në mënyrë efikase nëpër shtigjet malore dhe përmes shkurreve. Është policia e Kosovës që po rikonfirmon autoritetin e saj në territoret e veriut pasi persona të armatosur sulmuan fshatin Banjskë poshtë në luginë. Sulmi, nga më shumë se 30 paraushtarakë etnikë serbë të armatosur rëndë në fund të shtatorit ishte shpërthimi më i keq i dhunës në vite në këtë shtet të sapolindur.
Rrethimi zgjati shumë orë dhe i kushtoi jetën një oficeri policie. Kjo gjithashtu ngriti shqetësimin se një tjetër zjarr në Ballkan mund të ziejë nën sipërfaqen e asaj që për shumë kishte qenë një periudhë qetësie relative. Arsyet pas kësaj ngjarjeje janë të diskutueshme dhe tregojnë për ndërlikimet që janë thurur në strukturën e jetës këtu. Kjo do të thotë gjithashtu se nuk ka vend për vetëkënaqësi.
Ajo që është e pamohueshme është se tensionet mbeten jashtëzakonisht të larta dhe fantazma e një lufte tjetër në Evropë duket e madhe, duke bërë që të bien kambanat e alarmit në Bruksel dhe përtej Atlantikut në Uashington DC.
Qeveria në Kosovë pretendon se sulmi ishte i orkestruar në Beograd. Ata tregojnë armët e rënda që përdorën paraushtarakët. Ata argumentojnë se ato mund të ishin marrë vetëm përmes lidhjeve me shtetin.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, shfaqet dukshëm i indinjuar dhe i frustruar gjatë një interviste për Sky News. Ai kërkon që komuniteti ndërkombëtar të mbajë një qëndrim më të ashpër ndaj fqinjit të tij serb.
“Ata (Serbia) e mohojnë sepse po luajnë sipas librit të lojërave të Putinit në Donbas. Burra të vegjël me të gjelbra në pjesën veriore në Kosovë. Jo dhe aq pak, por njerëz me të gjelbra që me siguri, që donin të fillonin një luftë dhe të ndanin Kosovën” – thotë ai.
Shkaqet para këtij raundi të fundit të dhunës janë të thella, por paqja në Kosovë është padyshim e brishtë. Është një lara-lara komplekse e etnive dhe komuniteteve të ndara.
Në Mitrovicë, qyteti më i afërt me Banjsken, ndarjet janë të dukshme.
Në njërën anë të lumit, shqiptarët e Kosovës, dhe në anën tjetër, serbët. Të dy komunitetet mbajnë flamujt e tyre me krenari dhe të dyja palët kanë pikëpamje shumë të ndryshme për atë që duhet të ndodhë. Është si dy kombe që jetojnë nën një çati, në një mikrokozmos. Ata janë të bashkuar në shqetësimin e tyre se ku mund të çojë e gjithë kjo.
Milos Gvozdic, një serb etnik, është i qartë: “Ne nuk duam luftë apo diçka tjetër. Ne duam vetëm të jemi të qetë këtu. Ne kemi nevojë për paqe apo diçka të tillë”.
Biondina Muzliukaj, një shqiptare etnike, është gjithashtu e frikësuar.
“Për ne nuk është e lehtë të dimë se nuk mund të shkojmë lirisht në veri, të punojmë atje. E dimë që është vendi ynë, e dimë që është qyteti ynë, por për shkak të tensioneve dhe sepse kemi frikë se mund të ndodhë diçka, ne nuk mund të lëvizim lirisht në atë zonë”.
Në Serbi, ka gjithashtu zhgënjim për ngjarjen. Qeveria mohon se ka pasur ndonjë rol në aktin e dhunës. Ajo pretendon se ishte një akt rezistence ndaj politikave nacionaliste të vijës së ashpër për të cilat ata pretendojnë se po shkaktojnë frikë në mesin e popullatës minoritare etnike serbe. Presidenti Aleksandar
Vuçiq thotë se e di pse po ndodh kjo.
“Të gjithë mund ta kuptojnë, sepse ata njerëz kryesisht janë dëbuar nga pragu i tyre. Shumë prej tyre janë qëlluar nga policia e Kosovës, madje edhe fëmijë, 11 vjeç, dhe askush nuk ka mbajtur përgjegjësi për këtë.”
Është e vështirë të shihet një rrugëdalje për momentin. Bisedimet e ndërmjetësuara nga BE-ja janë prishur dhe nuk ka gjasa të rifillojnë gjatë kësaj periudhe të tanishme krize.
Kosova shpalli në mënyrë të njëanshme pavarësinë në vitin 2008 pas një lufte të përgjakshme në fund të viteve 1990. Por Serbia dhe shumica e serbëve etnikë që jetojnë këtu nuk e kanë njohur kurrë pavarësinë e saj. Dhe kjo nuk ka gjasa të ndryshojë së shpejti. Megjithatë, për momentin, më shumë paqeruajtës britanikë janë thirrur nën ombrellën e NATO-s për të ndaluar një tjetër shpërthim dhune. ©Sky News, LAPSI.al